Sahur ve iki davulcu

Aksaray'ın efsane davulcuları: Kalınlar'lı Kazım ve Kümbet'li Yanık Ali

Aksaray’ın yerlisi olup da elli yaşın üstündekilerden Davulcu Kazım’ı bilmeyen ve yaşı ne olursa olsun duymayan yoktur. O, Ramazan ve sahur deyince akla gelen efsane kişidir. Benim Aksaray’da olduğum zamanlar çarşı etrafında toplanmış hepi topu yedi mahalleyi ritmik davul sesiyle sahura kaldırırdı. Onun çaldığı davulun melodisi hala kulaklarımda desem biraz abartı da olsa yalan sayılmaz. O zamanlar evlerle sokak arasında genellikle avlu bulunduğundan davul sesi fazla rahatsız etmez ve derin uykuda olanlar ve çocuklar tedirgin olmazdı. Ne var ki Ramazanın on beşi oldu mu durum değişirdi. Bahşiş toplamak için avluya giren Kazım pencere altında davul vurmaya başladı mı tüm hane halkı gümbürtüye uyanırdı. O hengâmede, babamın avluya bakan pencereyi açıp altında bekleyen davulcuya parayla birlikte gülerek laf attığını anımsıyorum; aşağıdan davulcunun yanıt veren sesini duysam da uyku sersemi ne dediğini anlamazdım.

Değerli hocam rahmetli Mahir Südemen (cennet mekan) anılarında Yanık Ali adında bir davulcudan söz eder. Hocamın anlattığına göre, 1950'lerde avuç içi kadar olan Aksaray’ın şehir içini Yanık Ali iki saatte dolaşır, işi bitirirmiş. Kaymakam sokağında eski Belediye başkanı rahmetli Bayram Ali Gürün’ün ev önünde davulu zımbırdatınca (yöresel sözcükler hocama aittir) Bayram Ali Gürün pencereyi açar:

“Yanık Aliii, sağımda Hacı Esat, solumda Hacı İbrahim… Bunların kapı önüne git; birer yeşil pangonot almadıktan sonra ben zırnık koklatmam” dermiş.

Yanık Ali rahmetli Hacı Esat Tatlıpınar’ın kapısına varıp yeri göğü yıkar ve bir pangonotu alınca gümbürtüyü kesermiş. Sonra müezzin Hacı İbrahim Gürses’in kapısında yeri göğü inletmeye başlayınca, rahmetli Hacı İbrahim, oğlu Hacı Ahmed’e “Oğlum şu bir mecidiyeyi ver de davulcu zımbırtıyı kessin” dermiş. Ama Yanık Ali dostu Bayram Ali Gürün’den kuvvet aldığı için yetip yenilmez ve Hacı İbrahim bir kâğıt lirayı vermeden zımbırtıdan kurtulamazmış.

Bugün Aksaray’ın Ortaköy ilçesinde yaşayan gönüllü bir halk bilimi araştırmacısı olan Cihan Emel Demiryürek, Yanık Ali’nin Ortaköy’e bağlı Kümbet köyünden olduğunu, TRT Repertuvarına alınmış Halayların ve Türkülerin kaynak kişisi sayıldığını söylüyor.

Emel Demiryürek, Aksaray ve Ortaköy çevresinde derlemeler yapmış, uzun yıllar ses kaydı alarak yaptığı derlemeleri daha sonra deşifre ederek defterlere geçirmiş bir kişidir. Derlediği manileri, türküleri, fıkraları, atasözlerini, deyimleri, alkışları, kargışları, mahalli sözcükleri “ORTAKÖY-AKSARAY TÜRKÜLERİ” adlı kitapta toplamıştır.

Tüm "AKSARAY VE BİZ" yazılarını görmek için tıklayın.